Ian McEwan: Zaterdag

Ik wilde Zaterdag van Ian McEwan per se nog dit jaar lezen, omdat ik daarmee in 2005 alle drie (of eigenlijk vier) belangrijke nieuwe romans uit het Engelse taalgebied over de nasleep van '11 september' gelezen heb. Het had natuurlijk niks uitgemaakt wanneer ik dit boek volgende week gelezen zou hebben, maar allez c'est moi. Die andere romans zijn: Stralende dagen van Michael Cunningham en Extreem luid & ongelooflijk dichtbij van Jonathan Safran Foer. Met enige goede wil past hier ook Het complot tegen Amerika van Philip Roth bij. Al deze boeken heb dit jaar gelezen. In deze boeken staat het gedrag van individuen als reactie op terreur centraal. Bij McEwan en Foer speelt de aanslag op de Twin towers op 11 september 2001 of de nasleep daarvan een rol, maar in alle boeken is er een (dreigende) terreur waartegen de hoofdpersonen zich teweer stellen. Het boek van Foer viel me zoals hier eerder gerapporteerd tegen, maar de andere boeken vond ik groots.
Met Zaterdag heeft McEwan in mijn ogen een meesterwerk geschreven. Het boek omspant ruim 24 uur uit het leven van neurochirurg Henry Perowne: zaterdag 15 februari 2003, de dag waarop in Londen een massabetoging tegen de dreigende oorlog tegen Irak gehouden wordt. Die betoging is voortdurend op de achtergrond aanwezig, maar is ook de oorzaak voor het onschuldige auto-ongelukje dat Perowne krijgt dat later die dag echter nog een gevaarlijk vervolg krijgt. Lees dit boek, want het zijn niet alleen de gebeurtenissen die boeien (werkelijk alles grijpt in elkaar en geen enkele gebeurtenis is zonder reden). Hiernaast zijn het ook de fantastische stijl (en vertaling) en de minutieuze beschrijving van alle handelingen, gedachten en associaties die je als lezer van je omgeving doet afsluiten. McEwan beschrijft zelfs een hersenoperatie die Perowne uitvoert, de vaktermen buitelen over elkaar heen. Je snapt er geen zier van, en toch is het spannend! Bij Cunningham is het de zoektocht naar de schoonheid die het individu in de harde en bedreigende omgeving overeind houdt; bij Foer de kinderlijke onschuld en wijsheid. McEwan kruist op meesterlijke wijze twee degens tegen de terreur: wetenschap en poëzie. Wat is dit een goed boek!