Boekenweek 2006

De laatste jaren koop ik trouw een boek tijdens de boekenweek, en lees dan het boekenweekgeschenk. Dat zijn nooit literaire toppers, maar de boekenweekgeschenken van Wolkers, Rosenboom, Giphart en Enquist (om de laatste vier te noemen) waren zeer leesbaar. Zo niet De grote wereld van Arthur Japin. Het is een bloedeloos, mislukt verhaal waarin twee lilliputters centraal staan die in het Derde rijk als bezienwaardigheid de kost verdienden. De dreiging van de nazi's is op de achtergrond aanwezig, maar is zo zijdelings dat het geen enkele rol speelt. Eerlijk gezegd heb ik het gevoel niks van het boekje begrepen te hebben. Volgens mij gaat het vooral over het accepteren van één van de twee (Lemmy) van zichzelf. Dat gebeurt op verschillende momenten in de tijd, en op verschillende plaatsen, die verder nergens toe doen. Ergens halverwege het verhaal is Lemmy opeens schilder van reclame-afbeeldingen op gebouwen. Pas wanneer hij vanaf de straat ziet waaraan hij heeft geschilderd, ziet hij dat het een enorme vrouw betreft. 'Je kunt dus niet alleen te klein zijn om gezien te worden, maar ook te groot.' Wat een doorzichtige truc van de schrijver om deze verder onbelangrijke situatie te scheppen, juist alleen om die ene diepzinnige gevolgtrekking te kunnen maken. En zo zwijmelt het hele boekje door; pas aan het eind legt Japin in enkele woorden uit wat de achtergrond van zijn verhaal is. Een verhaal waaruit dat vanzelf zou blijken, was stellig beter geslaagd geweest.

Het boekenweekessay van Paul Witteman Erfstukken leest plezieriger. Hij beschrijft de muzikale achtergrond van zijn familie (zijn moeder is telg van de familie Andriessen), en analyseert zijn liefde voor klassieke muziek. Ook gaat hij in op het al dan niet bestaan van muzikale aanleg. Een aardig boekje om te lezen.