26 november 2006

Dramatisch slechte Haitink-biografie

Op 7 november j.l. was het precies 50 jaar geleden dat Bernard Haitink voor het eerst een concert gaf met met Concertgebouworkest. Dat gouden jubileum werd begin deze maand gevierd met een prachtig concert waarbij Haitink een droomprogramma dirigeerde: Mahlers Das Lied von der Erde en Vierde symfonie. Het concert was vele keren uitverkocht, maar ik was erbij. In september ontstond er een relletje. Bij dit jubileum zou aan Haitink het eerste exemplaar van een boek overhandigd worden waarin zijn relatie met het Concertgebouworkest beschreven werd. Haitink had een stukje uit het manuscript mogen lezen, en wees de inhoud af. Communicatief eigenaardig als Haitink altijd al is geweest verklaarde hij dat het boek niet bij het jubileum overhandigd mocht worden, anders zou hij niet komen dirigeren. Enfin, de directie van het Koninklijk Concertgebouworkest trok zijn handen van het boek af, en voldeed aldus aan Haitinks eis. Het concert ging gewoon door, en het boek verscheen een week later in alle stilte. Het is geschreven door Jan Bank en Emile Wennekes, getiteld De klank als handschrift. Bernard Haitink en het Concertgebouworkest.
Afgelopen week las ik dit boek, en ik kan niet anders zeggen dan dat ik zelden zo’n dramatisch slecht boek gelezen heb. Het barst werkelijk van de fouten en slordigheden, is erbarmelijk geschreven, getuigt van haastwerk en lapt alle basisregels van het schrijven van een biografie aan zijn laars. Ik heb alles wat mij opviel in het boek aangetekend, en in een worddocument gezet. Dat telt meer dan tien pagina’s! Liefhebbers moeten maar even als ‘comment’ hun mailadres achterlaten, dan stuur ik het document toe. Het gaat aan het begin al helemaal mis. Op het omslag staat als ondertitel Haitink en het Concertgebouworkest. Op de titelpagina: Bernard Haitink en het Concertgebouworkest. Inhoudelijk misschien een peulenschil, maar boekenmakers gruwen van zo’n misser. Hoe moet het boek voortaan geannoteerd worden? Voorts: ook de eerste regels van het voorwoord zijn een overtreding van de normen en waarden van het (biografisch) boekenschrijven. Je grabbelt wat akkoorden bij elkaar op een piano, maar pas wanneer je voor een orkest staat, begint pas het echte werken. [voetnoot 1]. Zo ongeveer beschreef Bernard Haitink eens het repetitieproces. Het citaat van Haitink is te vinden in het boek Met musici van Jan Brokken, en werd oorspronkelijk in de Haagse Post gepubliceerd. De woorden van Haitink zijn per letter in twee (!) bronnen na te gaan als ook dat de publicatiedata van deze bronnen nauwkeurig zijn te herleiden. En wat zeggen de auteurs, beiden hoogleraar dus kenners van wetenschappelijk onderzoek: zo ongeveer beschreef Bernard Haitink eens… Op dezelfde pagina, bij de derde keer dat de naam van het onderwerp wordt genoemd: Hatink. De auteurs grossieren in tautologieën en pleonasmen. Wat te denken van constructies als: geleidelijk steeds meer, of: de discussie golfde heen en weer, of: internationale broederschap van musici over de nationale grenzen heen. En hoogleraren die het aantal toehoorders zeer te wensen overhield schrijven dienen subiet ontslagen en terugverwezen te worden naar de brugklas vmbo. Wie de zin De blazerssectie vormt doorgaans een toch elastisch en wendbaar accurate slagwerkgroep die als specie tussen de orkestgroepen aaneensmeedt. begrijpt en weet uit te leggen mag het zeggen en krijgt van mij een boekenbon.
Ik wil mezelf geen kenner van de carrière van Haitink noemen, maar heb wel sinds begin jaren tachtig veel over hem gelezen, en veel concerten van Haitink bijgewoond. Als amateur-liefhebber kan ik ettelijke fouten in dit boek aanwijzen. De twee auteurs zijn hoogleraar; Wennekes zelfs hoogleraar Muziekwetenschap. Ze dienen zich diep te schamen!

11 Comments:

Blogger Unknown said...

Misschien kan niet iedere hoogleraar een goed lopend boek schrijven, maar je zou toch op z'n minst verwachten dat er bij de uitgever een goede redacteur zit, die nog iets redelijks van zo'n manuscript weet te maken. Of zouden ze vreselijk in tijdnood hebben gezeten...?

9:40 p.m.  
Anonymous Anoniem said...

Op de achterflap staat zelfs Bernhard!
Maar is het niet gewoon Jan Bank (zonder s)?

9:15 a.m.  
Blogger Jan Anton Brouwer said...

je hebt gelijk! Ik heb die s meteen verwijderd.

6:12 a.m.  
Anonymous Anoniem said...

ik wil graag de tien pagina's fouten lezen, lijkt me leuk!!!
lachen!!!
graag!!!

8:21 p.m.  
Anonymous Anoniem said...

Heb het boek lang laten liggen, maar ga het nu toch maar eens lezen. Ben erg benieuwd naar uw aantekeningen. Lees uw muziekblog met veel plezier!

Met vriendelijke groet,

Gerard de Graaff
Aerdenhout

11:02 a.m.  
Blogger Leo Lousberg said...

ik heb met belangstelling je recensie van "De klank als handschrift" gelezen. Ik zou graag de word file willen ontvangen waarvan je melding maakt. Ik vind het boek niet zo slecht, maar ik ben geen Haitink kenner.

Alvast bedankt

Leo Lousberg

8:56 a.m.  
Blogger Jan Anton Brouwer said...

Graag een mailadres opgeven waar ik het document heen kan sturen.
Tip voor toekomstige lezers die het document willen ontvangen: stuur nadat je een reactie hebt geplaatst direct een nieuwe reactie met daarin je mailadres. Dan zal ik die reactie na ontvangst door mij verwijderen, zodat je adres niet op het internet zichtbaar blijft. Je oospronkelijke reactie blijft dan wel staan. (Ik kan in blogger geen delen van reacties verwijderen, alleen een hele reactie).
Jan Anton

9:37 a.m.  
Blogger Unknown said...

LS,
Ik ben wel benieuwd naar dat document, ofschoon iedere auteur wel weet dat flapteksen niet door de auteurs zelve worden geschreven en dat deze specifieke auteurs ook zeker niet BernHard met een royale H zouden schrijven, maar soit.
Gelukkig maar dat u niet in hooglerarenbenoemingscommissies pleegt te zitten, anders zouden we spreekwoordelijke tent wel kunnen sluiten.
Mvg, E. Wennekes, een van de auteurs van het slechtste boek dat u ooit heeft gelezen.

12:06 a.m.  
Blogger Jan Anton Brouwer said...

graag een mailadres...

11:12 a.m.  
Anonymous Anoniem said...

Favoured friends, when I take not asked on have anyone to help, but life is such a fiendish attitude, that
suffer with to apply to for help. I'm in a very critical situation, expect Your friends, avoid
they can, how much can. I will be hugely thankful to You.
Perfect Money U 1557851 E 1512655 send: alexxx767@gmail.com
PayPal : alexxx767@gmail.com

6:07 p.m.  
Anonymous Maarten Brandt said...

Beste Jan Anton,
Misschien een beetje laat, maar ben alsnog geinteresseerd in je tien pagina's omvattende commentaar. Het boek is overigens ook door mij afgekraakt in het alweer geruime tijd geleden ter ziele gegane tijdschrift Mens en Melodie. Heb je het commentaar elektronisch? Mijn emailadres is brandt1@chello.nl. Bij voorbaat hartelijk dank voor je moeite,
Maarten Brandt (nu in Maleisie)

6:49 a.m.  

Een reactie posten

<< Home

Meer Leeslog in eerdere maanden - zie de 'archives' in de rechterkolom.