18 oktober 2009

Laatste dagboek

Met het uitlezen van het laatstverschenen Geheim dagboek 1998-2000 van Hans Warren is een einde gekomen aan een ruim twintigjarig leesproject. Ik kocht de eerste delen van Warrens Geheim dagboek in 1986 - er waren er toen al een paar verschenen. In juli 1989 noteerde ik in mijn net nieuwe boekenschrift deel 7 van het Geheim dagboek (1958-1962), en uit de latere notities maak ik op dat dat zevende deel toen net verschenen was. Enfin, de serie is een monument in de Nederlandse literatuur omdat het een zeldzame inkijk geeft in het overgrote deel van een mensenleven, dat deels bewogen, deels evenwichtig is, te allen tijde fijnzinnig wordt geleefd, en gedetailleerd wordt beschreven. In dit laatstverschenen deel (enkele jaren geleden verscheen al het deel van Warrens sterfjaar 2001) nemen de ongemakken vrij snel toe: de lichamelijke, maar ook de relationele. Het zal voor Mario Molegraaf niet eenvoudig zijn geweest om bij het bezorgen van dit dagboekdeel veel teksten in druk te geven waarin hij zelf niet bepaald vriendelijk beschreven wordt. Het zou eens interessant zijn de cahiers in te zien en te kijken wat er van de oorspronkelijke teksten overgebleven is. Niet dat Molegraaf niet te vertrouwen is, want ook Warren zelf schrapte veel voordat hij een nieuw deel afgaf aan de uitgeverij. Ergens maakt hij een opmerking dat er vooral toch veel geschrapt moest worden. Hoe dan ook: dit is weer een mooi dagboekdeel geworden, met veel etentjes in restaurants, ruzie, rondritjes en bezoeken aan tentoonstellingen, kunstaankopen en lichamelijk ongemak. Over een tijd maar eens proberen alle dagboeken in korte tijd achter elkaar te lezen. Want ik ben sowieso wel weer benieuwd naar die eerste delen die ik ruim twintig jaar geleden las.

4 Comments:

Blogger Koen said...

Grappig,

ik ben pas net begonnen in de dagboeken van Warren en heb er nu vijf achter de kiezen. Ik zit er een beetje dubbel in; ik vind ze leuk om te lezen maar heb nog niet het grote gevoel erbij. Wel nieuwsgierigheid, dus die volgende delen zullen er toch ook wel komen..

7:46 p.m.  
Blogger Foxx said...

Deze reactie is verwijderd door de auteur.

9:32 p.m.  
Blogger Foxx said...

Deze reactie is verwijderd door de auteur.

9:53 p.m.  
Blogger Foxx said...

De dagboeken zijn inderdaad uniek. Ik heb ze ook allemaal gelezen, het feit dat het slotdeel al in 2002 verscheen (magistraal, een enorme prestatie van Mario Molegraaf om DAT deel te publiceren) doet dit laatstverschene deel wel wat verbleken, vind ik. Ik ga ze komend jaar allemaal herlezen, en begin dan met Ik ging naar de Noordnol, het natuurdagboek van Warren, dat begint al in 1936....

Voor de completisten: de eerste paar drukken van het tweede deel ontberen een cruciale passage, namelijk het uitgaan van de relatie met Sibylle (3-1-1945). Warren vond dit later terug, publiceerde het in een tijdschrift. In latere drukken van het tweede deel is het wel opgenomen, en ook in Om het behoud der eenzaamheid.

Een handvol (maar ook niet meer dan dat) fragmenten uit de toen nog niet uitgegeven delen van de dagboeken is destijds (2001)overigens voorgepubliceerd in De Oost, een boekje dat vlak voor het overlijden van Warren verscheen, bij gelegenheid van 50 jaar Letterkundige Kronieken in de PZC. Daar zitten inderdaad verschillen in met de uiteindelijk gepubliceerde teksten. Wat mij betreft niet wezenlijk verschillend.

Een kleine aanvulling: momenteel is zijn er twee Warren tentoonstellingen in Middelburg. Daar kunnen o.a. ook een paar dagboekcahiers bekeken worden. Een voorbeeld staat op http://members.tele2.nl/h.warrEN/nieuws.html, onder 20 oktober een foto van de laatste aantekening in het laatste cahier, te vergelijken met Dagboek 2001.

9:56 p.m.  

Een reactie posten

<< Home

Meer Leeslog in eerdere maanden - zie de 'archives' in de rechterkolom.