30 november 2009

Buiten de maatschappij

Tijdens mijn studie in Leiden was Ton Anbeek 'mijn' hoogleraar Moderne Nederlandse Letterkunde. Een aardige man, maar zeker niet zo inspirerend als mijn leraar Nederlands op de middelbare school was (zie hier). Dat heb ik mijn gehele studententijd een beetje teleurstellend gevonden. Als je leraar op de middelbare school al zo'n enorme inspirator was, dan zou de hoogleraar op de universiteit daar toch zeker bovenuit moeten komen, toch? Enfin, verder prima college gehad hoor. Zijn eerdere romans heb ik nooit gelezen, maar toen ik onlangs tijdens een feestje puur toevallig in gesprek raakte met Anbeeks opvolger in Leiden, en hij Anbeeks nieuwste roman Vast aanbeval, heb ik als slaafse opvolger van hooggeleerde adviezen het boek meteen gekocht. En inderdaad, het is een geslaagde roman! Het boek geeft een inkijk in de wereld van de gesloten jeugdinrichting, waar het eindeloos wachten op verdere psychische behandeling, de onderlinge pikorde en een ruwe, humorloze leefcultuur centraal staan. Het verhaal wordt verteld door een relatief slimme ik-figuur (want bijna de havo afgemaakt), en dat was nodig om de zinnen nog een beetje fatsoenlijk te maken. Want uit de monden van de anderen komt geen regulier woord, zo lijkt het. Dat vind ik wel het minst geslaagde aspect van dit boek: de balans tussen het gesproken woord en de geschreven zinnen. Ook het perspectief was me soms niet helemaal duidelijk. Maar de rauwe omgeving en de uitzichtloosheid zijn door Anbeek scherp getroffen. In een interview voor de VPRO-gids vertelt hij over zijn uitgebreide onderzoek. Lees dat hier (voor zolang het online beschikbaar is). Het zou mij niks verbazen wanneer dit boek vooral ook door jongeren aantrekkelijk gevonden wordt.
Meer Leeslog in eerdere maanden - zie de 'archives' in de rechterkolom.