27 juni 2012

Analyse

Mijn conclusie uit de vorige leeslog geldt bepaald niet voor Waarom gelukkig zijn als je normaal kunt zijn? Ik kreeg deze zelfreflectie van Jeanette Winterson cadeau van de Vlaamse ex-collega die mij enkele maanden geleden opmerkzaam maakte van deze voor mij toen nog onbekende Engelse schrijfster, waarvan ik toen op haar aanraden Op het lichaam geschreven las (zie hier de weblog daarvan). Daar was ik toen nog niet helemaal overtuigd van, maar over haar nieuwste boek ben ik slechts vol lof. In feite is dit een 'soort van' autobiografie; beter: zelfanalyse over haar jeugd en oorsprong. Hoe confronterend en verzoenend kun je over je eigen jeugd schrijven; een jeugd die bepaald niet gemakkelijk was. Winterson werd als baby door haar biologische moeder afgestaan, kwam in een zwaar-christelijk milieu terecht waar de moeder een allesoverheersende positie innam, moest haar lesbische geaardheid een plek geven, enzovoort. In de Nederlandse literatuur zou zoiets direct leiden tot een 'afrekening met het verleden', maar dat is dit boek juist niet. En dat maakt dit tot een groots boek, confronterend en intens van zin tot zin. Prachtig.

Grote stappen, snel thuis

De nieuwste roman van Arnon Grunberg kreeg over het algemeen zeer positieve recensies, maar ik vond het een flutterig en ongeïnspireerd geheel. De man zonder ziekte lees je in een vloek en een zucht uit, en laat een onbevredigd gevoel achter (18 euro voor zo'n slap verhaal? Blijkbaar had-i geld nodig voor iets.... Dat idee). Grunberg baseerde het boek op een waargebeurd verhaal maar maakte van de hoofdpersoon een bijzonder ongeloofwaardige figuur. Samarendra Ambani is volledig emotieloos, maakt geen enkele ontwikkeling door en denkt en handelt als een robot. Tja, zo iemand kan zich in een land waar een burgeroorlog heerst dan ook nauwelijks staande houden, en al helemaal niet in een corrupt-dictatoriaal land waar een valstrik voor hem wordt opgezet. Zijn houding tegenover de straf die hem uiteindelijk wordt opgelegd is al helemaal onrealistisch. De stijl is kortaf, droog en afstandelijk. Spannend is het boek geenszins. Ik zie niet in wat er nu zo goed is aan dit boek. Er zijn zoveel beter boeken waar je je kostbare tijd aan kunt spenderen. Ik lees graag boeken die geschreven moesten worden. De man zonder ziekte had ongeschreven kunnen en daardoor moeten blijven.

11 juni 2012

Inmenging

Ieder jaar lees ik wel een doorwrocht, dik boek waar ik langer over doe dan ik me voorneem en waarvan het uitlezen ervan het nodige doorzettingsvermogen vereist, maar dat ik niet had willen missen. Vorig jaar was dat de biografie van de stad Jeruzalem (zie hier de leeslog ervan), en nu die van een heel land. Congo. Een geschiedenis is een fascinerend boek over een enorm groot land dat zich in de laatste 150 jaar allerlei inmenging van buitenaf moest laten welgevallen. En als er dan al een eigen heerser was die op dat punt voor stabiliteit zorgde, roofde deze met zijn eigen kliek van binnenuit met nog verwoestender resultaat. Dit grootse werk van David van Reybrouck werd met lof overladen, bekroond met de AKO literatuurprijs en blijkt een bestseller. Het is bepaald geen pageturner, vereist concentratie en wekt be- en verwondering over zoveel journalistieke scherpslijperij. Ik heb wel een kleine kanttekening: stel dat er in Nederland een journalist vergelijkbare geschiedenis tot op het heden over Indonesië zou schrijven, in hoeverre zou deze dan van paternalisme beschuldigd worden...? Van Reybrouck had stellig zuivere redenen om dit boek te schrijven, maar hoe verhouden deze zich tot een latent schuldgevoel over wat het eigen oude vaderland de voormalige kolonie ooit heeft aangedaan? Ik had daar graag ook over gelezen, want zo toevallig is het niet dat een Belg een boek over Congo schrijft, dunkt mij. Laat duidelijk zijn: dit is een machtig interessante en prachtig uitgewerkte geschiedenis. Wij Nederlanders wachten vooralsnog op vergelijkbare boeken over Indonesië en Suriname...
Meer Leeslog in eerdere maanden - zie de 'archives' in de rechterkolom.