College

Een maand geleden las ik de debuutroman Art.285b van Christiaan Weijts en die leverde me fijne leesuurtjes op (zie hier de weblog daarvan). Ik beloofde toen meer van deze schrijver te gaan lezen; ik las de afgelopen dagen zijn jongste, derde roman Euforie. Daarover kan ik helaas minder enthousiast berichten. Wederom levert Weijts een vlotlopend en modern verhaal; je leest de 400 bladzijden in sneltreinvaart uit. Maar ik begon me halverwege te ergeren aan een basaal-technische zwakheid die iedere schrijver van niveau zou moeten weten te vermijden: een té alwetende verteller die zodanig boven de hoofdpersonen staat dat deze verteller een té prominente rol in het boek speelt. In de negentiende-eeuwse Nederlandse romankunst kwam dat veelvuldig voor, maar dat maakte die romans dan ook onverteerbaar. Weijts dwingt zichzelf als verteller-professor op met zijn colleges over architectuur, Latijn en maatschappelijke inzichten die nooit aan de gedachtewereld van de hoofdpersonen zijn toe te schrijven. Wie dit boek bij de hand heeft en hier een bewijs van wil lezen: de eerste twee-en-halve bladzijden van hoofdstuk 17. Waarom niet iets meer moeite gedaan dergelijke wetenswaardigheden in de gedachtewereld van een hoofdpersoon te voegen? Op mij kwam het boek over als een theoretisch werk over genoemde onderwerpen dat via een eendimensionaal verhaal, een 'roman', toegankelijk moest worden gemaakt. Dat verhaal rammelt bovendien aan teveel kanten. De niet geredde vrouw in de tramtunnel die geen Isa bleek te zijn (maar wie dan wel?), de dreigende meneer uit Parnassia (waar bleef hij uiteindelijk?), de ongeloofwaardige afwikkeling van het referendum waar 200.000 Hagenaars aan deelnamen en terzijde werd geschoven (waarom?), de verbroken relatie met vrouw en kind (hoe verder?). Voorin het boek staat dat de schrijver dit boek kon schrijven mede door een verblijf in het NIAS in Wassenaar. Tja, dat levert teveel wetenschap op, en veel te weinig roman. Helaas.