21 juli 2013

Kort, krachtig, ruw

Ik kende Isaak Babel alleen van naam, maar kon hem niet plaatsen. Onlangs verschenen zijn Verhalen in een nieuwe vertaling in de Russische Bibliotheek van uitgeverij Van Oorschot. Isaak Emmanoeïlovitsj Babel (1894-1940) maakte naam met zijn verhalen gebundeld in De rode ruiterij, over de Russisch-Poolse oorlog van 1919 tot 1921. Babel diende in het Russische leger en zijn verhalen over deze oorlog geven een ruw beeld van het leven direct achter het front. Dat is de kracht van Babel: in weinig woorden een stevige situatie schetsen, hard en mensonterend, en soms weer van een grote lieftalligheid. Deze bundel bevat ook veel verhalen waarin Babel terugkeert naar zijn jonge jaren; ook rond de eeuwwisseling en de jaren erna werd het de joden niet makkelijk gemaakt. Ook hier veel ellende. De stemming die Babel oproept is bepaald niet vrolijk. Toch voel je overal dat deze uit het leven gegerepen is. Niet voor niets gold Babel lange tijd als de opvolger van Tsjechov. Meest interessant aan de verhalen vond ik toch wel de aparte houding van de schrijver tegen het communistische systeem. In feite ondersteunde hij het, maar hij laat dikwijls stevige kritiek horen. Dat werd hem uiteindelijk fataal. Ook Babel overleefde de Stalin-terreur niet; hij werd in 1939 opgepakt en in januari 1940 geëxecuteerd.
Meer Leeslog in eerdere maanden - zie de 'archives' in de rechterkolom.