Ondergang

Het boek De ondergang van de Duitse geschiedschrijver Joachim Fest is vooral bekend geworden door de film die ervan gemaakt is. Het boek geeft een goed beeld van de laatste maanden van de Tweede Wereldoorlog in de bunker onder de Rijkskanselarij. De film focust vooral op de persoon Hitler; het boek vooral op het verloren realiteitsbesef van het opperbevel waar Hitler de baas van was. Enerzijds wist men dat de oorlog hopeloos verloren was; anderzijds legde men vertrouwen in divisies die niet eens bestonden, maar waarvan de doorbraak werd verwacht. Fest beredeneert overtuigend dat Hitler niet valt te vergelijken met alle andere machthebbers/dictators uit het verleden, van de Romeinen via Napoleon tot zelfs Stalin. Waar die in hun politiek - hoe verwerpelijk soms ook - in elk geval nog uitgingen van het scheppen van een bepaalde orde of levensovertuiging, was de politiek van Hitler uitsluitend en voortdurend gericht op vernietiging. Dat maakte ook dat hij bij voorbaat moest mislukken.
Het merendeel van de inhoud van dit boek kende ik al door de Kershaw-biografie over Hitler en Beevors boek over Berlijn. Maar dit boek ontstond eerder dan deze twee andere boeken; de eer gaat naar Fest.