Brieven van de Blanke Dichter van Stad en Land

Vandaag terug van twee weekjes vakantie; naast de vele toertochten ook 4 boeken gelezen. De komende dagen zal ik proberen mijn leeslog bij te werken. Te beginnen met het verrukkelijke Moedig voorwaarts. Brieven aan Bert en Netty de Groot 1974-1997 van Gerard Reve. Met zijn uitgevers Johan Polak en Geert van Oorschot onderhield Reve weliswaar boeiende, maar zeker niet altijd vriendschappelijke relaties. Polak en Van Oorschot waren minstens zo eigenzinnig als Reve, en dan wilde het wel eens botsen. Bert de Groot (eerst Elsevier, daarna Veen) was een zakelijker en evenwichtiger uitgever die minder de behoefte voelde markant te zijn; in de relatie tussen hem en Reve kwam nauwelijks een rimpeling. Is dit brievenboek daarom minder groots dan de correspondentie tussen Reve en Van Oorschot die twee jaar geleden verscheen: ja, dat wel. Maar deze nieuwe bundel is zeken niet te versmaden. In zijn brieven aan De Groot schrijft Reve fabelachtig fraai proza, en ze bieden mooi inzicht in de ontstaansgeschiedenis van de romans uit de jaren zeventig en tachtig. Van de typische Reve-uitspraken kan ik geen genoeg krijgen - hierna de brieven aan (en van?) Johan Polak...? Toch maar even de stijlmeester zelf aan het woord (brief dd. 3 mei 1977):

Volgens mij zit het zo: mijn werk, dat ik geschreven heb, blijft onveranderd wat het is, goed of niet goed, maar relatief neemt de kwaliteit toe, omdat er steeds minder schrijvers in Nederland zijn die schrijven kunnen. Het vakmanschap, de eruditie, de inzet, de persoonlijke visie, het vermogen om een eigen kosmos te scheppen inplaats van de Verrekijk en de rode kranten na te praten - het verdwijnt allemaal. Ik ga schaars worden als antiek, dat alleen nog maar meer gezocht en duurder kan worden. En die zondvloed van debuten, die geen van alle een 'belofte' inhouden, omdat het nog niet eens sympathieke puberteitsuitbarstingen zijn! Toch bedroeft en beangstigt het me niet weinig, dat geheel alleen staan: de enige romantische Nederlandse schrijver van formaat!