Kamp

Het wordt tijd om een aantal boeken te herlezen die ik rond mijn twintigste las. Het overlijden van Jeroen Brouwers bracht me ertoe om Bezonken rood te herlezen. Dat bleek toen het in 1981 verscheen een uiterst goed verkopende roman te zijn, voor Jeroen Brouwers zijn eerste echte succes. Ik kocht het in 1984 en moet het toen ook gelezen hebben; ik kan me niet herinneren wat ik er toen van vond. Ik herlas het nu in een dag. Het is een uiterst krachtige compositie, waarin het overlijden van zijn moeder aanleiding vormt voor een verhaal over het toen en nu, en waarin Brouwers alles met elkaar laat samenhangen. Indringend zijn de beschrijvingen van het leven in het beruchte jappenkamp Tjideng, waarin hij met zijn moeder, grootmoeder en zus vanaf 1942 tot aan de bevrijding in augustus 1945 geïnterneerd zat. Brouwers schreef de laatste jaren louter meesterlijke romans, maar deze relatieve vroege (het was zijn vierde roman) behoort zonder twijfel tot zijn beste boeken.