Meer evenwicht

Ik besprak in februari vorig jaar het Geheim Dagboek 1981-1982 van Hans Warren dat ik nog in Amsterdam las - dat was dus begin 2021 (zie hier de weblog). Ik woon alweer ruim anderhalf jaar in Portugal en meer dan een jaar in het geweldige huis dat ik hier kocht. Ik lees meer en meer, en achter elkaar de volgende delen van Warrens openhartige dagboek: Geheim Dagboek 1982-1983 en Geheim Dagboek 1984-1987. Het verschil in het omslagontwerp van beide delen is duidelijk genoeg: het deel 1982-1983 verscheen in 2000 toen Warren nog leefde, het deel 1984-1987 verscheen in 2004, drie jaar na zijn dood. Mario Molegraaf kreeg het aan de stok met Mai Spijkers van (toen nog) uitgeverij Bert Bakker - na enkele jaren verzoenden zij zich en werden de laatste delen van het Dagboek weer in de oude vormgeving uitgegeven. Inhoudelijk is er weinig verschil, dat wil zeggen: deze jaren waren wellicht Warrens gelukkigste jaren. Mooie reizen in de voetsporen van Kavafis naar Egypte en Griekenland, bezoeken aan en van dierbare vrienden (met name Gerrit Komrij en Charles Hofman), kunstaankopen, rijke diners, museumbezoeken en zo meer. Wel al de eerste haarscheuren in de relatie met Mario Molegraaf - het leeftijdverschil en -perspectief begon zich aarzelend te manifesteren. Ik schreef het al eerder: een kritische editie van de handgeschreven manuscripten en de uiteindelijke uitgaven in boekvorm zou zeer welkom zijn. Wat veranderden Warren en (zeker ook) Molegraaf aan wat Warren oorspronkelijk aan zijn tafeltje in het cahier schreef...? Ik heb er geen bewijzen voor, maar af en toe bekruipt me het gevoel dat de angels uit de teksten zijn gehaald. Desondanks: het herlezen van het Geheim Dagboek van Hans Warren is een heerlijke bezigheid; nog slechts een deel of zeven te gaan.