Twee jaar geleden las ik kort na elkaar de eerste twee delen van wat een serie van vier zou moeten worden over de Italiaanse dictator Mussolini, geschreven door Antonio Scurati. M. De zoon van de eeuw (zie hier de weblog) en M. De man van de voorzienigheid (hier) beschrijven tezamen de periode 1919-1932 waarin Mussolini aan de macht komt, deze bestendigt en vervolgens een steeds steviger grip op de politiek en de maatschappij neemt. Ik ging na het uitlezen van dat tweede deel ervan uit dat het derde deel de verdere jaren dertig zouden beslaan, maar toen vorig jaar dat derde deel verscheen, bleek het te beginnen in het voorjaar van 1938, en eindigt het twee jaar later, juni 1940. Naar ik heb begrepen komt er geen verder deel meer. M. De laatste dagen van Europa is een uitermate beklemmend geheel, op dezelfde manier opgebouwd als die eerdere delen: gereconstrueerde, dus fictionele stukken over politieke ontwikkelingen, afgewisseld door citaten uit brieven, krantenartikelen, telefoongesprekken etc. die de feitelijke omlijsting van die gereconstrueerde delen vormen. In dit boek is Hitler de leidende figuur in Europa, hij deelt de lakens uit, en Mussolini verdwijnt steeds meer naar het tweede plan. Hij doet echter alsof hij de enige is waarnaar Hitler luistert, maar dat is volledig misplaatst. Het verdrag van München (en de voorbereidingen ervan) van september 1938 neemt een flinke plaats in in het geheel, maar daarna wordt duidelijk dat Mussolini en dus Italië zich als een klein kind aan de hand van Hitler de Tweede Wereldoorlog laat inrommelen, eigenlijk alleen maar om zogenaamd voor vol aangezien te worden. Met vreselijke gevolgen. Scurati gaf onlangs een interessant interview aan NRC Handelsblad, over de langzame maar kennelijk niet te stoppen afbraak van de democratie in Italië en andere Europese landen. l'Histoire se répète? Voor wie artikelen uit de NRC kan openen, zie hier.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten