18 september 2016

Lichtstad

Pas sinds een jaar of twee lees ik de boeken van Ernest Hemingway en onlangs verscheen zijn postuum uitgegeven A Moveable Feast dat hij vlak voor zijn zelfmoord in 1961 schreef, in vertaling Parijs is een feest. Het is een verzameling impressies over de vijftal jaren die Hemingway vanaf 1921 in Parijs doorbracht. Hij ontmoette er illustere persoonlijkheden als Gertrude Stein, Ezra Pound en F. Scott Fitzgerald. Hemingway was in deze jaren een beginnend schrijver, die zijn geld verdiende met het schrijven van journalistieke stukken; pas in 1929 brak hij internationaal door met A farewell to arms. Deze herinneringen spelen in de jaren daaraan voorafgaand. Het is een fraai egodocument, stemmig en eerlijk. Geen diepgravend gefilosofeer, maar een zuiver verslag van moeilijke jaren vol armoede, en toch ook van wilskracht en zelfverzekerdheid. Het blijft een fenomeen, die Hemingway. Avonturier, schrijver van grootse boeken en toch ook een tragisch figuur.

02 september 2016

Snijdend

De stationsboekhandels liggen vol met stapels boeken waarop de DWDD-stickers en andere, vergelijkbare vijfsterren-aanprijzingen je om de oren vliegen. Kwantiteit nivelleert, dus ik hecht er geen waarde (meer) aan. Maar goed, je gaat naar de opera, ontmoet er tijdens de pauze oude bekenden en die staan in koor te oreren dat je Een klein leven toch echt moet lezen. O ja, dat boek tussen al die andere in de stationsboekhandel. Enfin, een niet te missen cultroman van de Amerikaanse Hanya Yanagihara, 750 pagina's dik. Ik deed er een maand over, en las zelden zo'n pakkende roman. En nee, niet vanwege het verhaal. Dat is op zich al aangrijpend, maar daar zijn er vele van. Vier vrienden in Manhattan, gevolgd vanaf hun twintigste tot zo ongeveer hun vijftigste. Ze ontwikkelen zich van arm student tot geslaagd kunstenaar, advocaat, architect en acteur. En in tegenstelling tot dit ogenschijnlijk succesverhaal wordt het steeds gruwelijker, eenzamer en snijdender. Maar dat is niet wat dit boek - voor mij - zo geweldig maakt. Het is met name de onuitputtelijke zwierige en alles aan elkaar verbindende levensinzichten die Yanagihara over de pagina's uitstrooit. Yanagihara bedwelmt met haar grandioze volzinnen waarin ze uitlegt, verklaart, interpreteert en bevraagt. Ik kan me voorstellen dat dit niet ieders kopje thee is; wanneer het je louter om het verhaal gaat, duurt dit boek veel te lang en kun je je ergeren aan al die verklaringen en nuanceringen. Maar voor mij vormen die nu juist de kracht van het boek. Soms was ik na het lezen van tien pagina's uitgeput: zoveel krijg je te verstouwen. Verbazingwekkend! Het verhaal is niet volledig evenwichtig. De tijd waarin het speelt klopt niet helemaal volgens mij, en de afloop kwam mij iets te gekunsteld voor. Maar ik vergeef het Yanagihara: de welhaast Proustiaanse detaillering maakt dit boek een bedwelmende leeservaring, zoals ik al heel lang niet meer heb meegemaakt.
Meer Leeslog in eerdere maanden - zie de 'archives' in de rechterkolom.