27 juli 2009

Zelfmoord

De versierde dood van Jeroen Brouwers was een van de weinige nog resterende titels die ik nog niet van hem gelezen had. Het boekje is niet leverbaar en je moet goed zoeken bij antiquariaten om het te vinden. Het flutterige pandora-pocketje is een vervolg op Brouwers' grote studie naar zelfmoord in de literatuur De laatste deur (zie hier de leeslog daarvan). Brouwers behandelt een aantal aspecten van (de geschiedenis van) zelfmoord, zoals het bestaan van zelfmoordclubs, zelfmoordspelen (wat is er trouwens zo Russisch aan Russische roulette?), de invloed van films en popmuziek op het gedrag van jongeren en vermeend zelfmoordgedrag bij dieren. Het meest grappig is de 'kleine catalogus van zelfmoordspelen' waarin Brouwers voorbeelden van bewust levensgevaarlijk gedrag beschrijft. Wonderlijke bezigheden!

25 juli 2009

Harry Bosch

Stad van beenderen van Michael Connelly stond al meer dan een jaar in mijn boekenkast; ik las het ineens binnen 24 uur uit. Op deze leeslog kwamen al meerdere Bosch-thrillers van Connelly voorbij. En ook deze lees je nagenoeg zonder onderbreken uit. Bosch is geenszins de perfecte rechercheur. Juist zijn fouten in de oplossing van het raadsel maken het verhaal boeiend en gevarieerd. Die oplossing is eigenlijk niet eens zozeer het hoogtepunt van het verhaal, maar juist de bochtige weg ernaartoe. Ach, gewoon lekker lezen.

Ouwejongenskrentenbrood

In de twee privé-domeindelen van Jean-Paul Franssens die ik eerder dit jaar las, zijn enkele brieven aan A.F.Th. van der Heijden opgenomen. Speurwerk op internet leverde op dat in 2005 hun correspondentie uitgegeven is. Ik heb je nog veel te melden biedt deze nagenoeg complete correspondentie, eind jaren tachtig speciaal tussen Franssens en Van der Heijden opgezet om deze te zijner tijd te kunnen uitgeven. Want echt nodig was de briefwisseling niet: Franssens en Van der Heijden zagen elkaar zeer vaak aan de tapkast. In de inleiding schrijft Adri van der Heijden dat hun gespreksstof in het café op een gegeven moment verminderde, omdat ze hun nieuwtjes juist in hun brieven al opgetekend hadden. Enfin, het is een lekker kneuterig leesboek, dat je in een vloek en een zucht uitleest. Er zitten een aantal verrukkelijke brieven tussen, met name geschreven door Franssens vanaf zijn vakantieadressen. Maar ook vanuit het Amsterdamse schreven Franssen en Van der Heijden elkaar warme vriendschappelijke brieven. De briefwisseling stopt vrij abrupt. In 2002 pleegt een van de twee zonen van Franssens zelfmoord - het jaar daarop overlijdt Franssens zelf; hij was pas 65. In de ramsj kocht ik twee romans van Franssens, die ga ik de komende tijd zeker ook lezen. Een groot literator schijnt hij niet geweest te zijn, maar wel een aanstekelijk verteller. Van der Heijden heeft ook een herinneringsboek over Franssens geschreven; dat komt hier ook voorbij te zijner tijd.

19 juli 2009

Polen en Curaçao

Ik schreef al eerder dat Jan Brokken een goede schrijver over muziek is. Ik heb de uitgave twee jaar geelden gemist, maar tijdens een ouderwets halfuurtje scharrelen in De Slegte vond ik zijn boek met de boeiende titel Waarom elf Antillianen knielden voor het hart van Chopin. Ik las het binnen twee dagen uit. In dit boek beschrijft Brokken in zo'n veertig korte hoofdstukjes de aard van de Antilliaanse muziek, met name die van Curaçao, waar hij zelf een paar jaar woonde. Het zijn nagenoeg allemaal aanstekelijke en boeiende hoofdstukjes, vol verhalen over musici en ook over de volksaard en de geschiedenis van Curaçao. En ja, er is nauwe verwantschap met Chopin. En wat te denken van deze anekdote:
Op een late middag in de jaren twintig begaf Rudolf Palm zich naar huis. Shon Dòdò had weer zeven of acht lessen gegeven, en gewoontegetrouw riep hij door de geopende luiken zijn commentaar naar de joodse meisjes die ijverig aan het klavier zaten te studeren. 'Niet zo hard', riep hij, 'piano, piano.' Of: 'Rubato, rubato.'
Uit een van de huizen klonk een polonaise. 'Let op de tempi,' riep shon Dòdò in het Papiaments. Een wilde kop haar verscheen in het venster. 'What the hell you are crying?' 'Your tempi,' herhaalde shon Dòdò. 'May I know who you are?' Shon Dòdò ging het huis binnen om zich voor te stellen. En de man zei: 'Well, nice to meet you, Arthur Rubinstein.'

Naast deze heerlijke anekdotes ook twee stukken over Louis Moreau Gottschalk, van wie ik al enkele jaren een zevental cd's met even verrukkelijke als eigenaardige pianomuziek bezit. Ik had het boek eigenlijk vorig jaar tijdens mijn weekje zon op Curaçao moeten lezen, maar nu gingen regelmatig mijn gedachten terug naar dat fraaie eiland. Jan Brokken schreef wederom een uiterst geslaagd boek over muziek! (Bij het boek hoort een cd met stukjes muziek waar Brokken over schrijft. Deze zat er in mijn tweedehands exemplaar helaas niet bij. Wie me daarvan een kopietje kan leveren of de cd even wil uitlenen opdat ik die op mijn iPod kan zetten, graag even een berichtje.)

PS Binnen enkele dagen nadat ik deze leeslog schreef, ontving ik al een aanbod om de ontbrekende cd toegestuurd te krijgen. Hulde! Het is een fraaie cd met aanstekelijke muziek.

16 juli 2009

Internationaal GrootKapitaal

Een vriend van me werkt al een hele poos bij ABNAmro, en nog steeds overigens. Hij raadde me aan De prooi van Jeroen Smit over het einde van ABNAmro als zelfstandige bank zeker eens te lezen. Ik las het binnen een week uit. Het laat zien wat ik eigenlijk al vermoedde, maar aanvankelijk toch niet helemaal kon voorstellen: dat het management van multinationals weinig professioneler leiding geven dan in kleinere organisaties het geval is. Dat wil zeggen: je veronderstelt dat wanneer het gaat om miljarden en wereldwijde business, de bestuursleden en commissarissen met nog groter verantwoordelijkheidsgevoel en intellectueel inzicht aan het roer staan. Dat is toch de basis onder hun hogere salarissen en gevolg van de strengere selectie om op zulke posities te komen? Want waarom verdient een directeur van een bedrijf van 200 man laat ik zeggen een tonnetje of anderhalf per jaar, en de hoogste baas van een multinational een paar miljoen? Vanwege de omvang en reikwijdte van zijn verantwoordelijkheden; want beiden steken ongeveer evenveel tijd en energie in hun bedrijf...? Enfin, dit boek bevestigt dat dat allemaal onzin is, dat ook (of vooral?) op multinationaal niveau ad hoc-amateurisme en management op basis van de vraag 'wie heeft de langste' aan de orde van de dag zijn. Het boek van Jeroen Smit is alleszins lezenswaardig. De schrijver voerde vele tientallen gesprekken met de hoofdrolspelers en had inzicht in de belangrijkste documenten over de strategie van ABNAmro uit de laatste jaren. De inhoud is eigenlijk vooral een aaneenschakeling van uitspraken en citaten die Smit heeft opgetekend. Eigen analyses ontbreken. Dat maakt het boek vooral een feitenrelaas, en kun je als lezer je eigen conclusies trekken. Soms springt Smit van de hak op de tak, maar het boek leest desondanks als een trein. Daar zorgen de financials wel voor!

10 juli 2009

Gedoe II

In februari las ik Zuiderkerkhof 1 van Jean-Paul Franssens en ik besloot mijn leeslog (zie hier) met de opmerking het andere prive-domeindeel van hem op te sporen. De wereld wil bedrogen worden las ik wederom met groot genoegen. Misschien wat minder 'gedoe' in dit deel, maar wel een heleboel verhalen uit het leven gegrepen. Langere herinneringen (over het toneelgezelschap De Schmiere) worden afgewisseld met hoofdstukken (Weet je wie er ook dood is?) waarin Franssens zijn herinneringen als los strooigoed over je uitstort. Maar juist die stukjes zijn verrukkelijk. Waar die jongens van de medische wetenschap zich nu al op staan te verheugen, dat is mijn lever. Daar hoeven ze niet lang naar te zoeken. En over vrouwen: je hebt er drie keer last van. Als ze komen, als ze gaan liggen, en als ze gaan. 't Is net een pak sneeuw. Nu is het niet louter melige vrolijkheid in dit boek. Eigenlijk is het vooral een tragikomisch geheel. Er wordt veel gestorven, veel geruziet. En de wetenschap dat Franssens in 2003 veel te vroeg overleed, maakt dat allemaal nog wat tragischer. Een boek met veel tranen (van het lachten).
Meer Leeslog in eerdere maanden - zie de 'archives' in de rechterkolom.