30 september 2006

Geheim dagboek deel 18

Wanneer een nieuw deel van het Geheim Dagboek van Hans Warren verschijnt, ben ik altijd heel even volmaakt gelukkig. Dat genoegen zal ik nog drie keer mogen smaken, want dan is het compleet. Ik las de afgelopen week het onlangs verschenen Geheim Dagboek 1990-1992. De inhoud is alleszins vertrouwd: veel over kunst (Warren en Molegraaf kopen voor flinke bedragen bij antiquairs en veilingen, en bezoeken menig museum in binnen- en buitenland), over eten, over contacten met de uitgeverij en over de relatie met M. Op zich gebeurt er weinig schokkends. Maar waarom is het lezen van het dagboek iedere keer toch weer zo'n gelukzalige bezigheid? Ik denk dat het enerzijds ligt aan de vloeiende cadans van de schrijfstijl. Of de teksten overeenkomen met hoe Warren het in de cahiers opschreef zullen we pas weten nadat die eens tentoongesteld worden. In dit Dagboek zijn Warren en Molegraaf druk bezig met de voorbereiding van het 9e en 10e deel, en wat Warren daarover schrijft blijkt dat er wel degelijk flink geredigeerd en geschrapt wordt. Anderzijds zal het lezen van het Dagboek ook zo heerlijk zijn doordat je het leven van Warren en Molegraaf nagenoeg volledig krijgt voorgeschoteld. Het is een geschreven real life-soap, maar dan van de allerbeste soort.

22 september 2006

Sutcliffe

Ben je ervaren van de Engelse schrijver William Sutcliffe heeft het tempo en de stijl van een gemiddelde Giphart. Het gaat over een jong stel dat drie maanden gaat backpacken in India. Al in het vliegtuig treden de eerste haarscheurtjes in de relatie op die uiteindelijk tot een breuk leiden. Het boek is verder een vlotte vertelling over de verdere reiservaringen van de ik-figuur, vol ironische verwijzingen naar alles wat de gemiddelde backpacker typeert: spottende uitspraken over Het Boek (de lonely planet), de yoga- en meditatielessen die samenreizende meisjes nemen, het kopen van inheemse kleding etc. Weinig diepgravend allemaal, maar het boek leest lekker weg (twee treinreizen en een uurtje op het balkon) en als voorbereiding op mijn eigen reis best aardig. Geen meesterwerk, maar ik had eerlijk gezegd slechter verwacht. Vooruit dan maar.

20 september 2006

Lichamelijke oefening

Ik heb ruim twee weken gedaan over dit nieuwste boek van Midas Dekkers over Lichamelijke oefening. Normaliter lees ik hetzelfde aantal pagina's in een dag of vijf. Het lezen van dit boek vereist aandacht omdat het zo'n enorm rijk boek is. Daarnaast had ik ook wat minder tijd om te lezen. Dit lagere tempo zegt echter helemaal niks over de kwaliteit van deze studie: die is wederom hoog. Net als Dekkers' drie voorgaande studies (De vergankelijkheid, Lief dier en De larf) is dit boek een genot om te lezen en om te bekijken. De prachtige illustraties vormen een aanvulling op het betoog van Dekkers, waarin hij het nut en de gezondheidswaarde van sport en lichamelijke oefening ontkracht. 'Bestudeer je de statistiek van leven en dood, dan blijkt sport niet veel uit te maken. Je wordt er nauwelijks ouder van en de maanden die je wint, heb je besteed aan sport. Er zijn maar twee beproefde manieren om ouder te worden. De eerste is oude ouders te hebben. Een hoge leeftijd is erfelijk. Je kunt je vader en moeder niet zorgvuldig genoeg kiezen. Helaas is die keuze al voor je gemaakt. Rest de tweede methode, waarop je veel meer invloed hebt: leer. Volg onderwijs. Hoe meer hoe beter. Uit elke statistiek, vanwaar ook ter wereld, uit welke tijd dan ook, blijkt dat mensen met de hoogste opleiding het gezondst leven en het laatst sterven.' (En voor de duidelijkheid: gezond leven is niet per definitie sporten, maar veleer minder roken en drinken, gezonder eten enzovoort.) Tja, niks tegenin te brengen. Evenmin tegen heel veel andere uitspraken van Dekkers. De hele fitness-manie verwijst Dekkers overtuigend naar de prullenbak. Iets minder eten en met de fiets naar het postkantoor en de bakker is veel effectiever. Daardoor bespaar je noodzakelijke fitness- en sporttijd die je lekker kunt besteden aan luieren en boeken lezen. 'Gemiddeld gaat er jaarlijks duizend kilo eten in uw lichaam om. Om niet aan te komen of af te vallen moet daarvan precies evenveel tot je lichaam worden verbouwd als er wordt afgebroken. Een foutje van 25 gram per dag en je komt in een jaar tijd al negen kilo aan.' Naast dergelijke onverwoestbare meningen geeft Dekkers in aparte hoofdstukken fraaie lessen over de geschiedenis van sport, de Körperkultur in de eerste helft van de 20ste eeuw en de verschillen tussen mensen en dieren. Opvallend: dieren sporten nooit, wat al een sterk bewijs is voor de onzinnigheid ervan. Een verrukkelijk boek!

05 september 2006

Boekenkastproblemen (1)

Ik begin maar eens aan een feuilletonnetje: de boekenkastproblemen. Ik heb er een paar, dus ik kan gerust een (1) achter de titel zetten. Allereerst maar eens het eindeloos opschuiven van alle boeken. Ik heb een rechttoe rechtaan lundiakast van ruim 4,5 meter breed en ruim 2,5 meter hoog. Op de bovenste rij de verzamelde werken, en beginnend op de tweede rij de nederlandse literatuur, direct gevolgd door de buitenlandse/vertaalde literatuur. Daarna de non-fictie, geschiedenis, letterkunde, een qua hoogte ruime plank met boeken uit alle voorgaande genres die daar niet tussen pasten, gevolgd door steeds meer ongeregelde zooi, strips en onzinboekjes, eindigend bij de goudengids, de gemeentewijzer en de foldertjes van de afhaalchinees en de pizzaboer. Deze hele verzameling staat in mijn woonkamer. Daar staat ook nog een antieke kast met kookboeken en in tweevoud de complete Vondel: de wereldbibliotheekeditie in tien delen, en de ééndelige hertaling van Albert Verwey. Ach ja, Gerard Reve zei niet voor niks: 'Voor je het weet is het oorlog en zit je zo weer zonder.' In de studeerkamer staat nog een oude ikea-kavaljer met boeken over klassieke muziek, en naast de computer wat planken met reisgidsen, woordenboeken en fotoalbums.

Dit eerste probleem betreft echter louter de grote lundiakast, waarin het hart van mijn boekenverzameling staat. Het merendeel van de boeken die ik lees komen in die kast terecht. Het imponeert eenieder die hier op bezoek komt en om wederom met Gerard Reve te spreken: 'Je laat zien dat je niet van de straat bent.' In eerdere woningen had ik andere boekenkastsytemen, maar het probleem dat ik hier centraal wil stellen is van alle tijden: het regelmatig de hele inhoud van de kast stukken opzij moeten schuiven, omdat je anders een gelezen boek niet meer op zijn alfabetische plek kwijt kan. Uiteraard verzamel je dan aan de beide uiteinden van de rijen de nodige lucht (ongeveer een centimeter of dertig), in de hoop daarmee lange tijd vooruit te kunnen en voorlopig van dat eeuwige heen en weer schuiven van meters boeken verlost te zijn. Maar nee hoor, voor je er erg in hebt staan de boeken alweer muurvast tussen de steunen en moet je onderin ruimte scheppen en vervolgens zeven planken à 4,5 meter doorschuiven om je laatstgelezen boek van Jeroen Brouwers netjes zijn welverdiende plek te geven. Ik ken mensen die naast hun boekenkast tafeltjes hebben staan waarop recentelijk gelezen boeken in keurige stapeltjes neergelegd worden. Ik heb me lange tijd verbaasd waarom mensen zulke tafeltjes met stapeltjes boeken hadden, terwijl ze - zo dacht ik - die boeken toch ook gewoon in de kast konden zetten. Nu snap ik dat men op die tafeltjes boeken spaarde om tijdens een opruimactie alles op de juiste plek in de kast te zetten. Toch was mijn aanvankelijke verbazing te verklaren. Dikwijls zijn dat speciale, antieke tafeltjes, met kleedjes van ragfijne stof erop waarop de boeken ogenschijnlijk nonchalant zijn neergelegd, maar toch daar lijken opgestapeld als volgens een logisch patroon geordend. Ik heb niks met zulke tafeltjes. Bij mij zou de poes er meteen op gaan zitten en er een puinhoop van maken. Voorts horen boeken niet op stapeltjes, maar staand in de boekenkast. Alles zijn plek; je bewaart de aardappelen ook niet in je videomeubel, en je fotoalbums ook niet in de bijkeuken. Dus geen boeken op tafeltjes, maar in de boekenkast.

Tja, dat doorschuiven. Ik doe het al een jaar of twintig. De verzamelde werken op de bovenste plank bijven netjes op hun plaats. De uitersten links boven (Dag van gramschap in Pompeji van Bertus Aafjes) en rechtsonder (de foldertjes van de afhaalchinees en pizzaboer) zijn eveneens standvastig. Maar alles daartussen schuif ik periodiek heen en weer om ruimte te scheppen voor nog meer boeken.

04 september 2006

Het psalmenoproer

De nieuwste roman van Maarten 't Hart over Het psalmenoproer dat in de jaren rond 1775 flinke opschudding veroorzaakte in veel (kerkelijke) gemeentes is geen pageturner, zoals het kostelijke Lotte Weeda wel was. Het tijdeigen taalgebruik vereist dat je als lezer volledig geconcentreerd moet blijven. Ook is het goed dat je de Van Dale bij de hand houdt; wanneer je uit de eerste 50 pagina's alle onbekende woorden trouw opzoekt, heb je daar tijdens de rest van het boek veel profijt van. Ondanks die extra moeite is dit wederom een geslaagd boek van 't Hart, die de laatste jaren louter voortreffelijke titels voortbrengt. Het historische verhaal gaat niet alleen maar over het psalmenoproer (de lange en korte zingtrant), maar evenzeer over de visserijproblematiek. De persoonlijke lotgevallen van de hoofdpersoon en zijn geheime liefde voor Anna lopen weliswaar als een rode draad door alles heen, maar deze vormen zeker niet de kern van het boek. Er zijn ook weer enkele heerlijke passages waarin 't Hart zijn bekende stokpaardjes berijdt (muziek, het aantonen van de onmogelijkheid van sommige bijbelverhalen, anti-roken etc.). En in welke Nederlandse roman krijgen beroemdheden als Mozart (ene Moot Sart), Beethoven (dit beest uit Bonn) en Napoleon en passant als personage een bijrolletje?

01 september 2006

Nieuwe boeken

Ik sta op het punt om te beginnen in Het psalmenoproer, de nieuwe roman van Maarten 't Hart. Vanochtend bezocht ik echter de boekhandel om een cadeau voor iemand te kopen, toen ik er twee boeken zag liggen waarover ik geen enkele seconde nodig had om erover na te denken of ik ze wel zou willen hebben: het nieuwste Geheim Dagboek van Hans Warren (1990-1992) en de vierde studie van Midas Dekkers, dit keer over Lichamelijke opvoeding. Het zijn zeldzaam gelukzalige momenten: boeken aantreffen waarbij je in een flits volstroomt met het zalige vooruitzicht ze te kunnen lezen. Ik begin toch maar gewoon met de nieuwe 't Hart, daar keek ik ook al een poos naar uit.
Meer Leeslog in eerdere maanden - zie de 'archives' in de rechterkolom.