30 november 2017

Klassiek

Kort na elkaar verschenen twee biografieën over twee markante Nederlandse literaire uitgevers. Ik las ze achter elkaar. Allereerst de geslaagde biografie van Arjen Fortuin over het schoolvoorbeeld van de meestgeslaagde selfmade ondernemer in het literaire wereldje van na de Tweede Wereldoorlog. Geert van Oorschot, uitgever kwam uit een rood nest in Vlissingen, had de gave van het gesproken woord, en bleek later een nog begenadigder colporteur in boeken. Tijdens de oorlog nam hij de uitgeverij van de Joodse Querido waar, droeg die na de oorlog weer aan de erfgenamen over (Querido zelf overleefde de oorlog niet), en begon vrij kort daarna zijn eigen uitgeverij. Hij ontpopte zich als een uitgever van vooral dode auteurs, maar bracht deze wel uit in prachtige verzamelde werken. De Russische bibliotheek ontstond in de jaren vijftig en wordt nog steeds uitgebreid en geactualiseerd. Ik lees ieder jaar minstens een deel uit deze reeks. Hij publiceerde het liefst dichtbundels, en bleek zelf ook schrijverstalent te hebben: zijn romans en verhalenbundels onder pseudoniem R.J. Peskens bleken zeer succesvol. Van Oorschot was bepaald geen gemakkelijke man, en maakte met enkele van zijn wél levende schrijvers (Reve, Hermans) zulke ruzies over royalty's, herdukken etc. dat die met beiden het einde van de vriendschap betekende. Maar wat een werkdrift! Van Oorschot las alle manuscripten, schreef onnoemelijk veel brieven, zoop zich bijna iedere avond een stuk in de kraag, en gaf naast boeken ook tijdschriften uit. De biografie van Fortuin is uiterst lezenswaardig, koppelt een (vrij tragische) familiegeschiedenis aan een ondernemersgeschiedenis, en bevat een gezond fris-kritische blik van de biograaf. Er is bijna niets prettigers om te lezen dan een goede biografie - dit is er zoeen! Aardige bespreking op Youtube door Maarten 't Hart: zie hier. En Fortuin vertelt een half uur over zijn biografie, inclusief enkele niet te missen fragmenten waar Van Oorschot zelf aan het woord is: hier!
Meer Leeslog in eerdere maanden - zie de 'archives' in de rechterkolom.