Compost

Ik heb een royaal stuk land bij mijn Portugese huis, alsook een moestuin. En een compostbak, ergens halverwege dat grote terrein. Daar stortte ik tot voor kort alleen onkruid en gemaaid gras in, maar een poosje geleden kocht ik een emmertje waarin ik groenteafval uit de keuken doe, en als dat emmertje vol is leeg ik het in die compostbak. Dat gebeurt zo elke maand. Ik deed dat eind december ook, en las later die dag een verhaal in het laatste boek van het jaar 2023: Calypso, een verhalenbundel van David Sedaris. En las opeens deze zin: Thuis ga ik iets nuttigs doen wanneer het horloge zegt dat ik moet opstaan - de groenafvalemmer in de compostbak legen of wat overhemden aan de waslijn hangen. Bij de uitgeverij waar ik al jaren voor werk gaven we enkele jaren een boek uit van een hooggeleerde wiskundige: Toeval bestaat niet. Zou het? Groenafvalemmers legen in de compostbak doe je niet dagelijks, gesteld dat je überhaupt een compostbak en een groenafvalemmer hebt, en ook nog boeken leest. Ik las van David Sedaris ooit eerder een boek, in 2002 zijn verhalenbundel Naakt. Daar vond ik weinig aan, maar na wat positieve berichten over latere boeken van deze Amerkaan besloot ik weer eens iets van hem te lezen. Calypso is een autobiografisch getinte bundel met frisse beschouwingen over alledaagse zaken. Het boek leest vlot weg; altijd leuk om te lezen hoe iemand met ironische blik tegen zijn eigen even aankijkt. Vooral de scherpe dialogen tussen familieleden zijn vermakelijk. Ik ga wat meer boeken van hem in huis halen.

Zoektocht

Ik schreef al eerder dat ik mezelf weleens tekort doe door niet mee te doen aan het lezen van boeken die wat verkoop betreft opeens heel succesvol zijn. Ik weet niet waarom dat is; zeker niet uit afkeer van bestselling boeken. Waarschijnlijk vooral omdat ik zoveel andere boeken op mijn lijst heb staan. Enfin, Nachttrein naar Lissabon van de Zwitserse schrijver Pascal Mercier was zo'n hype. Het verscheen in 2004; ik las nu de 53ste druk van de Nederlandse vertaling. Je verwacht bij zo'n succes een makkelijk leesbare pageturner, maar dat is dit boek allerminst. De hoofdpersoon is een wat saaie leraar klassieke talen in het Zwitserse Bern, en na een korte mysterieuze ontmoeting met een onbekende vrouw stapt hij in de trein naar Lissabon om alles te weten te komen over de Portugese arts Amadeu de Prado, van wie hij door die vrouw een boekje met bespiegelingen in handen gedrukt kreeg. In enkele weken ontmoet hij allemaal sleutelfiguren uit het leven van De Prado, deels uit de periode van de Salazar-dictatuur waartegen De Prado en die figuren in het verzet zaten. Deze roman biedt een mengeling van nog meer filosofische bespiegelingen van deze arts, van ontmoetingen met die sleutelfiguren die over De Prado vertellen en over de tijd waarin hij leefde. Een uitermate mooi combinatie, al vond ik de 'citaten' uit De Prado's werk soms moeilijk te volgen. De couleur locale van de Portugese hoofdstad is daarentegen prachtig opgetekend, de gesprekken met de familieleden en vrienden van de Prado zijn erg indringend. Allesbehalve een pageturner, maar een rijke roman, terecht bestselling!