17 maart 2019

Toen en nu

Voordat ik aan Tsjaikovksistraat 40 begon, het boek dat zijn doorbraak betekende, las ik al twee eerdere romans van Pieter Waterdrinker: Poubelle (zie hier) en Duitse bruiloft (hier). Tsjaikovskistraat 40 is een uitermate onderhoudend, leerzaam en bont boek, dat meer een autobiografische schets dan een roman is. Waterdrinker vertelt hoe hij in de jaren 80 in de Sovjet-Unie verzeild raakte, er later weer terugkeerde, zijn geliefde vond en er ging wonen - maar tussentijds ook weer naar Nederland terugkeerde. Een te schrijven boek over 100 jaar Russische revolutie vormt aanleiding om daarover en over vele andere ijkpunten uit de Russische geschiedenis te vertellen. Het is de kracht en tegelijkertijd de zwakte van het boek: Waterdrinker verbindt heden aan verleden, en dat boeit. Maar hij vliegt ook soms ongecontroleerd van hot naar her; de schrijfstijl en structuur zijn ondergeschikt aan de drang om alles te willen vertellen. Waterdrinker is een geëngageerd auteur, maar met Tsjaikovskistraat 40 wilde hij allemaal net iets te veel. Een lezenswaardig boek is het alleszins, maar het is inhoudelijk te overdadig en stilistisch te ongepolijst.

04 maart 2019

Breukvlak

Van Stefan Zweig las ik eerder alleen diens Schaaknovelle (hier) en zijn memoires De wereld van gisteren (hier); beide superieure vertellingen. Er is veel meer van Zweig, en tijdens het lezen van de brievenbundel van Zweig met Joseph Roth (hier) nam ik mij voor stellig meer van beiden te lezen. Reis naar het verleden is eveneens een novelle, nog geen 80 pagina's, maar waarin zoveel gezegd en niet-gezegd wordt; daar kunnen vele hedendaagse schrijvers een punt aan zuigen! Een jongeling wordt verliefd op de vrouw van zijn baas en weldoener, maar door de Eerste Wereldoorlog worden ze jarenlang van elkaar gescheiden. Bij terugkeer nemen ze voor hun liefde te consumeren, maar de nieuwe duistere werkelijkheid ontneemt hun op het allerlaatste moment de lust. Zweig schrijft nauwkeurig, gebalanceerd, en vooral ook mooi, artistiek. Een parel deze novelle, waarvan het manuscript pas ver na zijn dood in een archief opdook.
Meer Leeslog in eerdere maanden - zie de 'archives' in de rechterkolom.