28 september 2008

Satan

De meester en Margarita van Michael Boelgakov is een uiterst complex boek. Boelgakov werkte er 12 jaar aan, en door zijn dood in 1940 heeft hij de roman niet helemaal kunnen afmaken zoals hij wellicht gewild had. Maar ondanks de enkele losse eindjes is het een afgerond verhaal; het verscheen pas in de jaren zeventig voor het eerst in een volledige ongecensureerde versie, waarna het boek zijn zegetocht als één van de belangrijkste romans uit de twintigste eeuw begon. Ik heb de roman niet als dat meesterwerk ervaren, ook al snap ik wel waarom het boek die kwalificatie heeft. Er lopen drie verhalen door elkaar, waarbij de surrealistische (of magisch-realistische) gebeurtenissen je soms flink op het verkeerde been zetten. De meest eenduidige uitleg over het boek vond ik hier. Om echter de complexiteit van het boek volledig te doorgronden moet je hier zijn: een Vlaming heeft een complete website aan het boek gewijd en alleen al de omvang van deze prachtige site geeft aan dat het boek veel meer bevat dan ik eruit heb weten te halen. Ik houd uiteindelijk meer van rechtlijniger verhalen, ofschoon ik dit zeker een bijzonder boek vind. En de Russische Bibliotheek-uitgaven van Van Oorschot blijven een genot om in de hand te hebben.

21 september 2008

McCain of Obama?

Op deze vraag geeft Michael Moore in zijn grappige en schokkende Mike's Election Guide 2008 een helder antwoord. Grappig omdat zijn inzichten soms flink indruisen tegen wat algemeen wordt aangenomen en hij die common sense graag belachelijk maakt. Maar die inzichten zijn tegelijk ook schokkend. Beste voorbeeld in dit boekje: de positie van McCain als Vietnam-oorlogsheld. Dat maakt hem populair en volgens de peilingen de man bij wie de veiligheid van Amerika in goede handen is, want hij heeft immers vijf jaar lang krijgsgevangenschap overleefd. Maar Michael Moore vraagt zich af: is McCain wel een oorlogsheld als we weten dat hij gevangen werd genomen nadat zijn vliegtuig uit de lucht was geschoten waarmee hij net zijn 23ste bommenvlucht had uitgevoerd, een elektrische installatie bombarderend die midden in een dichtbevolkte woonwijk van Hanoi stond. En zouden wij Amerikanen net zo aardig tegen krijgsgevangen bemanningen zijn, wanneer die zoiets in onze buitenwijken hadden gedaan...? Geen enkele Vietnamees heeft trouwens ooit Amerkikaans grondgebied aangevallen. Enfin, de boodschap is helder, en typisch voor de stijl van Michael Moore. In dit boek ook veel ruimte voor de andere verkiezingen die in november gehouden worden: die voor de senaat en het huis van afgevaardigden. Moore beschrijft kandidaat voor kandidaat de kansen van de Democraten om in het congres flinke meerderheden te behalen. Er is zelfs een hele kleine kans dat de Democraten een tweederde meerderheid kunnen behalen, wat ieder veto van een foute president ongedaan kan maken. Enfin, het wordt spannend in november, en ter voorbereiding is dit een boeiend boekje.

Amerikaans Dagboek

Duitsland heeft me nooit met rust gelaten. Amerikaans Dagboek 1940-1948 biedt een selectie uit de dagboeken van Thomas Mann en is na De Buddenbrooks pas het tweede boek dat ik van de Duitse literaire grootmeester las. Mann werd ook toen al gezien als de grootste levende Duitse schrijver, en hij werd dan ook door de Amerikanen ingehuurd om lezingen te geven over de oorlog en over Duitsland, maar ook om regelmatig radioboodschappen in te spreken die uiteindelijk op radio's in Duitsland te horen zouden zijn. De titel van deze dagboek-selectie zegt dus veel over de inhoud van de aantekeningen, maar daarnaast ook veel huiselijke onderwerpen, en opmerkingen over het ontstaan van Doktor Faustus, de roman die hij in deze jaren schreef. Dit alles wordt vaak in telegramstijl verwoord, waardoor de dagboekaantekeningen een zeer geconcentreerde informatiedichtheid hebben. Het boek geeft een geweldig inzicht in de persoon van deze grote schrijver. Snel maar weer een roman van hem lezen, want net als wat ik me van De Buddenbrooks herinner bezitten de zinnen van Thomas Mann een enorme zeggingskracht die je maar bij weinig schrijvers tegenkomt.
Meer Leeslog in eerdere maanden - zie de 'archives' in de rechterkolom.