31 januari 2016

Eenzaamheid

Bijna 10 jaar geleden, vlak nadat ik deze weblog startte, las ik voor het laasts een boek van J.M. Coetzee. Vooruit, ik was nu in Zuid-Afrika, en dan neem je iets plaatselijks mee in de rugzak. Wereld en wandel van Michael K las ik in een drietal dagen op het hotelbed uit; het is precies zoals ik me de stijl van Coetzee herinnerde: bonking, ongemakkelijk, veelbetekenend en krachtig. De hoofdpersoon brengt zijn doodzieke moeder tijdens een burgeroorlog terug naar haar geboorteplaats, en wordt na haar dood helemaal een Einzelgänger. Een volledig onaangepaste hoofdpersoon in een vijandige wereld: geen recept voor een gemakkelijk verhaal. Op tweederde van het boek is er eindelijk een aardig iemand en dat voelt meteen heel onwezenlijk. Uitermate boeiend, zo'n verhaal waarin de kilte overheerst. Buiten het hotel was het 30 graden, in het boek rond het vriespunt.

29 januari 2016

Siberië

Van Jan Brokken las ik al meerdere interessante boeken over cultuurhistorische onderwerpen; zie de link naar de auteurslijst hiernaast. Om de paar jaar publiceert hij een nieuw boek waarvoor een hoop onderzoek nodig was. De kozakkentuin kreeg ik cadeau van een vriendin en las ik voor het grootste deel tijdens de vlucht van Amsterdam naar Kaapstad. De fijne omstandigheden daar maakten dat het nog een week duurde voordat ik de resterende 75 bladzijden uitlas. Brokken kruipt in de huid van de Rus met Duitse voorouders Von Wrangel, en op basis van zijn overgebleven brieven en memoires reconstrueerde Brokken de vriendschap tussen Von Wrangel (de ik-figuur in het boek) en Fjodor Dostojevski. Vooral diens verbanning naar Siberië staat centraal in dit boek; diens Aantekeningen uit het dodenhuis is eveneens gebaseerd op die periode, en ook in andere romans van Dostojevski zijn daar verwijzingen naar. Schijnt... want ik las van hem alleen ooit eens De gebroeders Karamazov. Hoe interessant het boek ook is opgezet en uitgewerkt, ik miste een vuriger beschrijving van de relatie tussen Von Wangel en de grote schrijver. Brokken schrijft in het nawoord dat het boek moest lezen als een roman, maar dat doet het helaas niet; het blijft teveel een beschrijving van feiten en gedachten. Het boek wekt vooral interesse naar de boeken van Dostojevsky, en dan vooral naar de Aantekeningen uit het dodenhuis. Ik ga daar dit jaar maar eens werk van maken, denk ik.

19 januari 2016

Papier

Nog voor mijn winter/kerstvakantie las ik in enkele dagen het alleraardigste boekje van Lisa Kuitert over haar strijd tegen de digitalisering van het lezen. Het boek en het badwater. De betekenis van papieren boeken is geen aanklacht tegen de e-reader, maar vooral een pleidooi voor het lezen op papier, en het instandhouden van bibliotheken vol boeken, zowel thuis als openbaar. Wie veel boeken om zich heen heeft, voelt de natuurlijke behoefte om meer te lezen. Van een volle e-reader is dat bepaald nog niet aangetoond. Bovendien: in een ruimte vol boeken (een bibliotheek of goede boekwinkel) ga je vanzelf struinen en word je plezierig geconfronteerd met serendipiteit. In de digitale boekenwereld is dat veel minder het geval. Kuitert schijnt zelf ook een e-reader te hebben, maar vindt dat het papieren boek nu wel heel snel wordt afgeserveerd. De nieuwe openbare bibliotheek van Amsterdam heeft een gloednieuw gebouw aan het Oosterdok, wat vloeroppervlakte betreft veel groter dan de vorige behuizing aan de Prinsengracht, maar er staan/liggen wel significant minder boeken voor het grijpen. En professoren en docenten aan de VU mogen op hun kamer geen boeken meer hebben. Ik heb zelf geen e-reader, en ben dus niet voldoende oordeelsvaardig. Ik nam naar Zuid-Afrika in mijn rugzak acht boeken mee, las er slechts twee, maar kwam terug met twaalf. Tja, ik bezocht wat boekhandels aldaar... Zou ik als e-reader überhaupt nog wel boekwinkels bezocht hebben...?
Meer Leeslog in eerdere maanden - zie de 'archives' in de rechterkolom.