26 november 2010

Midlife

Na vijf jaar is er dan eindelijk weer een nieuwe roman van Michael Cunningham, van wie ik al zijn vorige steeds met groot genoegen las. En ook Bij het vallen van de avond las ik in drie dagen uit. Ofschoon geen meesterwerk, wel weer een typische Cunningham waarin een subtiel spel van menselijke omgang wordt gespeeld en Cunningham scherpe psychologische inzichten daarover geeft. Het ogenschijnlijk boeiende maar schematische leven van de vroege veertigers Peter en Rebecca, beiden min of meer succesvol actief in de kunstwereld in Manhattan, wordt verstoord door de komst van het veel jongere broertje van Rebecca. Het verhaal kent een fraaie verteltrant, tussen het ik- en alwetende vertellersperspectief in, waarbij Peter centraal staat. Hij valt als een soort Aschenbach uit Thomas Manns Dood in Venetië voor zijn mysterieuze neefje; voortdurend speelt Cunningham met de scheiding tussen veronderstelling en werkelijkheid. Dat maakt het verhaal uitermate boeiend en spannend. Het verhaal had uiteindelijk zinderender gekund, en de figuur van het neefje Mizzy had meer diepgang kunnen hebben, maar alles bij elkaar weer een fraaie roman van Cunningham.

21 november 2010

Politiek

Een van de betekenissen van het woord politiek is volgens Van Dale: 'met (of getuigend van) veel overleg, geslepen'. En dat is precies wat er op het Binnenhof gebeurt, in het krachtenveld van politici, lobbyisten, voorlichters en journalisten. Joris Luyendijk liep in september een maandje rond op het Binnenhof en schreef er in Je hebt het niet van mij, maar... een kort maar helder verslag van. Alle krachten hangen met elkaar samen, niks gebeurt spontaan. Fraaiste voorbeeld: de CDA-fractie vergadert achter de dichte deur waarveel journalisten staan te wachten op de uitkomst. Maar hoogstwaarschijnlijk zitten ze in die kamer te kijken naar de televisie waarop de wachtende journalisten worden uitgezonden; men komt pas naar buiten als Den Haag Vandaag afgelopen is. Tja, voor nagenoeg alles in dit boekje geldt de drietrapsraket die Luyendijk zelf verwoordt:
1. ik had dit nooit zelf kunnen bedenken;
2. natuurlijk gaat het zo;
3. mijn blik is voorgoed veranderd.
Anders gezegd: een onthullend boekje, dat desondanks niet verbaast, en je daardoor cynischer maakt t.a.v. de politiek.

20 november 2010

Pioniers

Dit boek werd me ten strengste aangeraden en dat bleek volledig terecht. Ik had nog nooit eerder iets van Meir Shalev gelezen, samen met Amos Oz de meest prominente schrijver van Israël, en diens vorig jaar verschenen Het zat zo was een gelukkigmakende eerste kennismaking met zijn werk. De ondertitel van het boek geeft helder aan waar het over gaat: Een zowel grappig als triest, waargebeurd, maar ongelooflijk verhaal dat heeft plaatsgevonden in Oekraïne, Palestina, Israël en de Verenigde Staten, over mijn grootmoeders stofzuiger en zijn reis van Los Angeles naar de Vlakte van Jizreël. Een ander citaat completeert het beeld over dit boek: De dorpelingen keken naar de stofzuiger en de stofzuiger keek terug. Hij zag noeste werkers, werkkleding en sterke handen. Hun uiterlijk wees op een sober leven, eenvoudig eten en een duidelijke weg. Zulke boeren, wist hij, waren er ook in zijn geboorteland, de Verenigde Staten, maar daar leidden ze het harde leven bij gebrek aan keus, terwijl ze het hier, zo begreep hij meteen, leidden uit vrije keus en met een doel.
Voor de rest een mooi verteld, humaan en intelligent geschreven familierelaas waarin oma Tonja, haar stofzuiger en de jonge schrijver zelf centraal staan.

De poes

Poezenliefhebbers - ik ben er een - spreken liefst vol vertedering over hun geliefde huisdier(en) - ik heb er twee. Wie het waagt erover te schrijven loopt dus al snel het gevaar een verzameling liefdesverklaringen op papier te zetten die het niveau van het gemiddelde poezie-album niet zullen overstijden. Dat deed Rudy Kousbroek met De aaibaarheidsfactor gelukkig niet. Zijn boekje - in eerste versie verschenen in 1969, later aangevuld met Die Wacht am IJskast - blijft een klassieker. Er is veel gefilosofeer, maar hij biedt ook concrete onderzoeksresultaten van het gedrag van huiskatten. Alles met een wat melige ondertoon, dat maakt het boekje tijdloos.

07 november 2010

De kortste nacht

Ik heb twee engelstalige boeken die ik ongeveer voor de helft gelezen had uiteindelijk weggelegd omdat ze me niet meer volledig konden boeien. Dat gebeurde me niet met June 1941. Hitler and Stalin van de Amerikaans-Hongaarse geschiedschrijver John Lukacs. In dit doorwrochte werkje van ruim 160 bladzijden concentreert Lukacs zich volledig op die ene gebeurtenis op 22 juni 1941 (de inval van Duitsland in de Sovjet-Unie) en op de aanvaller en verdediger. Het bleek het uiteindelijke keerpunt van de Tweede Wereldoorlog. Stalin geloofde zijn oren niet toen hij hoorde dat Hitler hem uiteindelijk wél aanviel, en hij was een zenuwinzinking nabij. Hitler gokte en verloor uiteindelijk, maar hoe dicht was hij niet bij de overwinning? Wanneer Hitler niet had aangevallen, was de geschiedenis geheel anders geweest. Dit boekje vertelt in detail de wegen naar de aanval, en de onvoorziene consequenties ervan. Een boeiend boekje!
Meer Leeslog in eerdere maanden - zie de 'archives' in de rechterkolom.