Boekenweek 1985

Er staan nog voldoende ongelezen boeken in mijn boekenkast, en heel af en toe lees ik er een om in ieder geval het percentage ongelezen boeken te verlagen. Het boekenweekgeschenk van Remco Campert uit 1985 kreeg ik op 24 maart van dat jaar, en verhuisde ik sindsdien ongelezen vele malen, maar pas nu las ik het, helaas met weinig plezier. Somberman's actie is een saai en sloom verhaal over een werkloze die zijn dagen in ledigheid doorbrengt, een beetje heen en weer wandelt door de stad, naar de kapper gaat en koffie drinkt bij een bejaarde buurvrouw. Zijn eigen vrouw die wel werkt krijgt steeds meer een hekel aan hem. Uiteindelijk wordt Somberman ingeschakeld door een linkse actiegroep om die toegang te verlenen tot het failliete warenhuis waar hij voorheen werkzaam was. Daar willen ze protesteren tegen de werkloosheid, en Somberman begaat daar zijn actie: het in de fik steken van wat rondslingerende paperassen. Dat brandje wordt echter al op dezelfde pagina geblust, en dat was het dan. Tja, Remco Campert werd bij zijn overlijden vorig jaar juli geprezen als een groot literator maar ik heb nog nooit iets bevredigends van hem gelezen Ok, vooruit, zoveel heb ik ook niet van hem gelezen. Maar na dit suffe boekje staat hij bepaald niet hoger op mijn lijst met (verder) te ontdekken auteurs.

Postuum

Alles echt gebeurd van Jeroen Brouwers is een meesterlijk boek dat de lezer meeneemt op een emotionele reis door de herinneringen en ervaringen van de auteur. Het is een verzameling van korte verhalen en persoonlijke anekdotes die samen een prachtig geheel vormen. Wat dit boek zo bijzonder maakt, is de manier waarop Brouwers zijn persoonlijke geschiedenis verweeft met bredere thema's en gebeurtenissen uit de wereldgeschiedenis. Door deze verhalen op deze manier met elkaar te verbinden, weet Brouwers de lezer te raken en te inspireren. Het is ook opvallend hoe eerlijk en openhartig Brouwers schrijft over zijn eigen leven en ervaringen. Hij schuwt de moeilijke onderwerpen niet en beschrijft ze op een zeer realistische manier, zonder te vervallen in overdreven sentimentaliteit of drama. Brouwers' schrijfstijl is ook bewonderenswaardig. Hij heeft een scherp oog voor detail en kan de lezer moeiteloos meenemen in zijn wereld. Zijn proza is soms poëtisch, soms scherp en altijd doordringend. Alles echt gebeurd is een meesterwerk van een van de meest getalenteerde en geprezen auteurs van Nederland. Het is een must-read voor iedereen die op zoek is naar een diepgaand, ontroerend en meeslepend boek dat je nog lang bij zal blijven.

Aldus ChatGPT na het invoeren van de opdracht: een positieve recensie van Alles echt gebeurd van Jeroen Brouwers. Geen letter, spatie of accent aan veranderd. Ik zou zelf zo'n tekst nooit geschreven hebben; het klopt ook niet bepaald. Want de uitspraak 'Door deze verhalen op deze manier met elkaar te verbinden...' is onwaar: het boek werd na de dood van Brouwers (een jaar en twee dagen geleden) samengesteld, verhalen en anekdotes bundelend die moeilijk of niet meer verkrijgbaar zijn, maar als geheel wel een fraaie dwarsdoorsnede van de belangrijkste thema's uit zijn schrijverschap presenteren. Behalve deze beginzin en de volledige laatste marketingzin klopt de rest van de tekst, ook al ontbreekt persoonlijkheid erin totaal. Maar goed, mijn eerste ChatGPT experiment. Voor de rest: Alles echt gebeurd is een postuum verschenen bundel die liefhebbers van Jeroen Brouwers zich niet mogen ontzeggen. Ik moest schateren om de uitspraak, waar hij probeert een ex libris uit een boek te verwijderen, dat dat ex libris was vastgehecht met 'plaksel van hardnekkige kwaliteit'. Het woord plaksel was gebruikelijk toen ik op de lagere school zat; nadien nooit meer gebruikt, gehoord en gelezen. Tot nu dus. Moge nog veel ongepubliceerd werk - ik neem aan ontelbare brieven - van Brouwers gepubliceerd worden.